مقاله حاضر به تبیین تأثیر تحولات موسوم به بیداری اسلامی در منطقه عربی بر نظم نوین منطقه ای و در حال ظهور در خاورمیانه می پردازد. مطابق فرضیه مقاله، سه سناریو یا چشم انداز محتمل و ممکن برای نظم نوین منطقه ای در روند بیداری اسلامی وجود دارد که در حال رقابت و یادگیری منطقه ای هستند. این سناریوها یا روایت های سه گانه را می توان با عناوین نظم اسلام گرایی انقلابی، نظم اسلام گرایی سلفی و نظم اسلام‏گرا...

پیروان مکتب فرانفکورت اگرچه مستقیماً در حوزه ژئوپلیتیک ورود پیدا نکردند، مباحث نظری آنان توانست دست مایه ای برای طرح ریزی ژئوپلیتیک انتقادی یا مقاومت شود. در این شکل نوین از مفهوم ژئوپلیتیک٬ تقابل با گفتمان رسمی و غالب مبنا قرار می گیرد. بر این اساس، می توان تلقی ای از ژئوپلیتیک ارائه داد که برخلاف نظریات مکان محور کلاسیک٬ فضامحور باشند. بر اساس این قرائت، تز هلال شیعی که مبتنی بر مکان ارائه شده...

در دهه پایانی قرن بیست با فروپاشی اتحاد جماهیر شوری و فرو ریختن نظام دو قطبی، جهان شاهد رویداد تازه ای بود. نظام جایگزین نظام دو قطبی که با ایده ی نظم نوین جهانی بوش متولد شد، داعیه دار شکل دهی نوینی به نظام بین الملل بود. در راستای این تغییر شکل هندسی ساختار قدرت در جهان، تغییر در ساختارهای قدرت در مناطق مهم و حساس دنبال شد. خاورمیانه به دلیل موقعیت ژئوپلتیک و منابع فسیلی، کلید اساسی تولید قدر...

شبکه های منطقه ای، بنابر ویژگی های خود، شرایط متفاوتی را برای شکل گیری و یا رشد گروه های ضدسیستمی فراهم می کنند. نظم های منطقه ای به لحاظ پایداری، امنیت، ثبات و پویایی یکسان نبوده و با معماهای امنیتی مختلفی روبه رو هستند. امروزه جهان اسلام، به عنوان یک شبکه منطقه ای، با انبوهی از چنین گروه هایی مواجه است. لذا یکی از مهم ترین موضوعات، علل شکل گیری این گروه ها در نظم های منطقه ای، از جمله در گستر...

چکیده ایران و ترکیه به عنوان دو بازیگر اصلی و صاحب نفوذ در منطقه خاورمیانه در دو طرف کانون قدرت قرار می گیرند ، و هر یک در شکل دادن به نظم نوین این منطقه ،دارای اهداف و راهبردهای خود می باشد. بررسی و مطالعه سیاست خارجی دو کشور در دوره ریاست جمهوری دکتر احمدی نژاد و نخست وزیری اردوغان با توجه به تحولاتی که در منطقه در این دوران صورت گرفته است و می تواند زمینه ساز ایجاد الگوهای جدیدی از نظم منطق...

دیپلماسی هسته ای ایران بر اساس نظریه روزنا در دوران پهلوی دوم با توجه هم سویی با غرب و محیط دو قطبی تلفیقی از الگوی عادی-باتدبیر می باشد و رفتار انطباقی ترکیبی از انطباق رضایتمندانه-ارتقایی. در دوران جنگ تحمیلی موضوع در پرتو جنگ نمود چندانی ندارد. در دولت آیت ا...هاشمی در پی عادی سازی روابط الگوی رفتاری حرکت از الگوی متشنج ناشی از جنگ به سمت باتدبیر بوده و رفتار انطباقی حرکت به سمت الگوی رضایتم...

موردنظر باری بوزان و از طریق سیستم موازنه قوا، به عنوان یکی از کارآمدترین و مهم ترین انواع مکانیسم های سازماندهی نظم و امنیت منطقه ای می باشد. در این راستا، پرسشی که محور این پژوهش قرار می گیرد، به این صورت است که کارکرد و کاربست موازنه قوا در سازماندهی نظم و امنیت مجموعه های امنیتی منطقه ای چگونه می باشد و براساس مدل حاصله از چنین کارکردی، سیاست گذاری و سازماندهی نظم و امنیت مجموعه امنیتی خاور...

چکیده تغییراتی که در سال‏های پایانی دهه هشتاد روی داد، تأثیری عمده بر جغرافیای سیاسی جهان و سیستم بین‏الملل داشت. این تغییر موجب حذف اتحاد جماهیر شوروی و پدیدار شدن کشورهای جدیدی در نقشه جغرافیایی دنیا شد. با خاتمه جنگ سرد، نظم جهانی متحول شده و به پیدایش تفکر نظم نوین جهانی منتهی شد. این پژوهش به چیستی این موضوع و تاثیر آن بر خاورمیانه در بازه زمانی بین 1991 تا 2000 می­پردازد. پیروزی ایالات مت...

برای فهم روشمند ریشه و ماهیت تنش های میان ایران و کشورهای عربی به ویژه عربستان باید به صورت جدی به این سؤال اساسی پاسخ دهیم که چرا پروژه هژمونیک شدن ایران هراسی تا به این اندازه میان اعراب و به ویژه عربستان مقبولیت پیداکرده است؟ در پاسخ به این سؤال به نظر می رسد الگوی تحلیل لاکلائو و موفه در بحث هژمونیک شدن گفتمان ها به خوبی می تواند این فرایند را تحلیل کند؛ زیرا از طرفی نشان می دهد که گفتمان ا...